ارتباط و پیوستگی امام حسین و امام مهدی (علیهما السلام) در ادعیه و زیارات

در لوحى که به نام مقدس حضرت فاطمه (س) معروف است، ارتباط محکم و راستینى بین امام حسین (ع) و حضرت حجت (عج) وجود دارد. این لوح به مناسبت تولد امام حسین(ع) توسط جبرئیل امین به رسم چشم روشنى از طرف خداوند متعال به پیامبر اکرم(ص) هدیه شد.

با بررسى «ادعیه و زیارات‏» مربوط به سید الشهدا علیه السلام و امام عصر (عج) به ارتباط وثیق و تنگاتنگ میان این دو نور پاک پى مى‏بریم; چرا که هر دو در ماه شعبان به دنیا آمده‏اند و در روز تولد حسین علیه السلام باید به یاد مهدى (عج)، بود و در روز تولد مهدى (عج)، باید حسین علیه السلام را یاد کرد. در دعاى هر یک، باید جملاتى را زیر لب زمزمه نمود که یاد دیگرى را در دل زنده مى‏کند. در این قسمت، نمونه هایى چند از این حقیقت اشاره مى‏شود:

1. یاد حضرت مهدى (عج)، در میلاد امام حسین علیه السلام

شیعیان و شیفتگان مذهب جعفرى، در روز میلاد سالار شهیدان (سوم شعبان)، یاد فرزندان آن حضرت را نیز در دل‏ها تازه‏تر مى‏کنند. در توقیع مبارک حضرت امام حسن عسکرى علیه السلام براى قاسم بن علاء همدانى آمده است: در روز تولد امام حسین علیه السلام این دعا را بخوان: «اللهم انى اسئلک بحق المولود فى هذا الیوم الموعود بشهادته قبل استهلاله و ولادته بکته السماء و من فیها و الارض و من علیها… المعوض من قتله ان الائمة من نسله و الشفاء فى تربته و الفوز معه فى اوبته و الاوصیاء من عترته بعد قائمهم و غیبته; (44) خداوندا! من تو را به مقام مولود این روز مى‏خوانم. او پیش از آن که به دنیا چشم بگشاید و قبل از آن که تولد یابد، وعده و خبر شهادتش داده شد.

آسمان و هر کس در آن بود و زمین و هر کس بر روى آن بود، بر او گریه کرد… . او که در عوض شهادت او، ائمه از نسل او شدند و شفا در تربت او قرار داده شد، فوز و رستگارى با او، در روز رجوع و بازگشت او و بازگشت اوصیاء از خاندان او، بعد از قائم آنان و سپرى شدن غیبت او مى‏باشد» .و در لوحى که به نام مقدس فاطمه علیها السلام معروف است (45) ، ارتباط محکم و راستینى بین امام حسین علیه السلام و حضرت حجت (عج) وجود دارد.

این لوح به مناسبت تولد امام حسین علیه السلام توسط جبرئیل امین به رسم چشم روشنى از طرف خداوند متعال به پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله هدیه شد. رسول اکرم صلى الله علیه و آله آن را مطالعه مى‏کنند و مى‏فرمایند: «سزاوار نیست که این چشم روشنى به شخصى غیر از فاطمه زهرا علیها السلام سپرده شود. نکته مهم آن، زمان فرستادن (تولد امام حسین) و محتویات و مطالب آن (یاد مهدى علیه السلام) است.وقتى به نام مقدس امام حسین علیه السلام مى‏رسد، مى‏فرماید: «… جعلت کلمتى التامة معه و حجتى البالغة عنده…; کلمه تامه و حجت‏بالغه خود (امام زمان) را با حسین و نزد او قرار دادم‏» . (46)

2. یاد حسین علیه السلام، در میلاد امام زمان (عج)

یکى از شب‏هاى با عظمت‏سال، شب تولد یوسف زهرا علیها السلام است که در روایت، افضل شب‏هاى سال بعد از شب قدر شمرده شده، و در آن احیاء و شب زنده دارى توصیه شده است. عاشقان حضرت در آن شب، یاد حضرت اباعبدالله علیه السلام را در دل‏هاى خود احیاء مى‏کنند و با زیارت عاشورا جان خود را صفا مى‏بخشند، چرا که شب امام عصر (عج) ، شب زیارتى مخصوص سالار شهیدان فرزند فاطمه زهرا علیها السلام است.

محدث بزرگوار، شیخ عباس قمى (ره) در «مفاتیح الجنان‏» مى‏نویسد: با فضیلت‏ترین اعمال شب نیمه شعبان – که باعث آمرزش گناهان است – زیارت امام حسین علیه السلام مى‏باشد. هر که مى‏خواهد، روح 124 هزار پیامبر با او مصافحه کند، امام حسین علیه السلام را زیارت کند. اقل زیارت آن حضرت آن است که به بالاى بامى رود و به سمت راست و چپ نگاه کند، سپس سر به جانب آسمان بلند کند و حضرت را با این کلمات زیارت کند: «السلام علیک یا اباعبدالله، السلام علیک و رحمة الله و برکاته‏» (47)

در قسمت «زیارات‏» نیز مى‏نویسد: احادیث‏بسیارى در فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام در نیمه شعبان وارد شده است.و بس است در این باب آنچه که به چندین سند معتبر از حضرت امام زین العابدین علیه السلام و امام جعفر صادق علیه السلام وارد شده که: هر که بخواهد با او 124 هزار پیامبر، مصافحه کنند، زیارت کند قبر ابى عبدالله الحسین علیه السلام را در نیمه شعبان. به درستى که ملائکه و ارواح پیامبران، رخصت مى‏طلبند و به زیارت آن حضرت مى‏آیند. پس خوشا به حال آن که مصافحه کند با ایشان، و ایشان مصافحه کنند با او. پنج پیامبر اولوالعزم (نوح، ابراهیم، موسى، عیسى علیهم السلام‏و محمد صلى الله علیه و آله) نیز با ایشان‏اند.

3. شب قدر و یاد امام حسین علیه السلام

شب قدر، شب امام زمان علیه السلام است. وملائکه و روح بر آن حضرت نازل شده، تقدیر امور رادر اختیار او مى‏گذارند. پیشوایان معصوم علیهم السلام در تفسیر سوره قدر فرموده‏اند: فرشتگان در این شب، مقدرات یک‏سال را نزد ولى مطلق زمان آورده، بر او عرضه و تسلیم مى‏کنند. (48) در چنین شبى – که به حجت‏بن الحسن العسکرى علیه السلام تعلق دارد – یاد جدبزرگوارش در دل‏ها زنده مى‏شود; چرا که یکى از اعمال مستحبى شب قدر، زیارت امام حسین علیه السلام است.

شیخ عباس قمى (ره) مى‏نویسد: «بدان که احادیث در فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام در ماه مبارک رمضان – خصوصا شب اول و نیمه و آخر آن و به خصوص شب قدر – بسیار است. از حضرت امام محمد تقى علیه السلام منقول است که هر که زیارت کند، امام حسین علیه السلام را در شب بیست و سوم ماه رمضان – و آن شبى است که امید است‏شب قدر باشد و در آن شب هر امر محکمى جدا و مقدر مى‏شود – مصافحه کند با او روح 124 هزار ملک و پیغمبر که همه رخصت مى‏طلبند از خداوند در زیارت آن حضرت در این شب.

از حضرت صادق علیه السلام مروى است: چون شب قدر مى‏شود، منادى از آسمان هفتم از بطن عرش ندا مى‏کند که حق تعالى هر کسى را که به زیارت قبر حسین علیه السلام آمده، آمرزید. و در روایت دیگر است که هر که شب قدر نزد قبر آن حضرت باشد و دو رکعت نماز بگزارد، نزد آن حضرت یا آنچه که میسر شود و از حق تعالى بهشت و پناه از آتش را بخواهد; خداوند به او بهشت و پناه از آتش را عطا فرماید. و ابن قولویه از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده که هر که زیارت کند قبر امام حسین علیه السلام را در ماه رمضان و در راه زیارت بمیرد، حسابى نخواهد داشت و به او بگویند که بدون خوف و بیم داخل بهشت‏شو» . (49)

4. دعاى ندبه و یاد امام حسین علیه السلام

یکى از دعاهاى بسیار مهم و با ارزش در میان شیعه، دعاى «ندبه‏» است که عاشقان حضرت ولى‏عصر (عج) هر صبح جمعه دور هم گرد آمده و با خواندن آن، با حضرتش تجدید عهد و پیمان مى‏کنند این دعا سندى صحیح دارد و بخش عمده و چشمگیر آن، التجاء به مهدى موعود و تاسف از غیبت و دردمندى از فراق آن بزرگوار است و بخش هایى از این دعاء، مربوط به جد بزرگوار امام زمان (عج) سالار شهیدان است;

مانند: «این الحسن؟ این الحسین؟ این ابناء الحسین; حسن علیه السلام کجا است؟ حسین علیه السلام چه شد؟ فرزندان حسین کجایند و چه شدند؟» . قسمت دیگرى از این دعاى شریف «این الطالب بدم المقتول بکربلا؟ ; کجاست آن طالب خون شهید کربلا؟» که از حساسیت فوق العاده‏اى برخوردار است. ندبه کنندگان مهدى (عج)، منتظران منتقم آل محمدند تا تقاص خون به ناحق ریخته فرزند فاطمه علیها السلام را بگیرد و موجب شادى و بهجت قلب نازنین رسول خدا صلى الله علیه و آله شود. آرى صبح جمعه و دعاى سوزان ندبه، در فراق امام زمان و یاد سید الشهدا علیه السلام است. و چه بسا همین یاد امام حسین علیه السلام در صدق و صفاى این دعا، اثرى ژرف به جاى نهد.

5. زیارت عاشورا و یاد مهدى (عج)

«زیارت عاشورا» ، که از سوى امام محمد باقر علیه السلام، به شیعیان و شیفتگان تعلیم داده شده است مضامین والایى دارد.در یکى از قسمت‏هاى زیارت چنین آمده است: «ان یرزقنى طلب ثارک مع امام منصور من اهل بیت محمد صلى الله علیه و آله; همانا از خداوند مى‏خواهم خون خواهى تو را در کنار امام یارى شده از خاندان پیامبر صلى الله علیه و آله روزیم گرداند» .زائر در این فقره، مشارکت در خون‏خواهى امام حسین علیه السلام به وسیله امام زمان علیه السلام را طلب مى‏کند، چرا که مقصود از امام منصور، دوازدهمین پیشواى شیعیان حضرت ولى عصر (عج) مى‏باشد و علت این که او را منصور نامیده‏اند، این است که ایشان در طلب خون جدشان یارى مى‏شوند.

امام محمد باقر علیه السلام در شرح آیه شریفه «و من قتل مظلوما» فرمودند: «سمى المهدى المنصور کما سمى احمد محمدا و کما سمى عیسى المسیح; مهدى [عج]، منصور نامیده شد، همان طورى که احمد، به محمد [ص] و عیسى به مسیح [ع] نامیده شد» . (50) محمد بن مسلم مى‏گوید: شنیدم اباجعفر فرمود: «قائم ما منصور به رعب و مؤید به نصر است..» . (51)

6. روز عاشورا و یاد حضرت مهدى (عج)

جلوه‏اى دیگر از ارتباط دو فرزند زهرا علیها السلام، روز عاشورا است، که دل عزاداران باید به عشق ولى‏عصر بتپد و ذکر قیام اباعبدالله، با یاد امام زمان (عج)، توام باشد. صالح بن عقبه از پدرش نقل مى‏کند: امام محمد باقر علیه السلام فرمود: «هر کس حسین بن على علیهم السلام را در روز دهم محرم زیارت کند تا آن که نزد قبر آن حضرت گریان شود، خداوند – تبارک و تعالى – ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار جهاد به او عطا کند که ثواب آن‏ها، مثل ثواب کسى است که درخدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله و ائمه طاهرین علیه السلام حج و عمره و جهاد کرده باشد.

راوى مى‏گوید: عرض کردم: فدایت‏شوم، کسى که در شهرهاى دور باشد و ممکن نباشد که در مثل این روز به سوى قبر آن حضرت رود، آیا براى او ثوابى است؟ امام علیه السلام فرمود: هرگاه چنین باشد به سوى صحرا یا بربلندى بام خانه خود رود و به سوى حضرت اشاره کند و سلام دهد و در نفرین بر قاتلان وى جدیت نماید و بعد از آن دو رکعت نماز بخواند. این کار را در اوایل روز انجام دهد و خود بر امام حسین علیه السلام بگرید و کسانى را که در خانه‏اش هستند، نیز به گریه بر آن حضرت وا دارد. و یکدیگر را به این که در شهادت امام حسین علیه السلام مصیبت زده شده‏اند، تعزیت گویند. و هرگاه چنین کنند، همه آن ثواب ها را براى آنان ضامنم.

گفتم: یکدیگر را چگونه تعزیت‏بگویند ؟حضرت فرمودند بگویند: «اعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسین علیه السلام و جعلنا و ایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه الامام المهدى من آل محمد علیهم السلام; خداوند اجر ما و شما را در مصیبت‏حسین علیه السلام بزرگ گرداند و ما و شما را از کسانى قرار دهد که به همراه ولى امام حسین، امام مهدى [عج] از آل محمد علیهم السلام طلب خون آن حضرت کرده و به خون‏خواهى او برخیزیم‏» . (52)

7. شعار سپاه حضرت مهدى (عج)

در شعارهاى لشکر آن حضرت – که برگرفته از شعور عمیق آنان است – به روشنى مى‏توان یاد و خاطره امام حسین علیه السلام را مشاهده کرد. در یکى از «زیارات جامعه‏» در قسمت‏سلام به حضرت مهدى (عج) آمده است: «السلام على الامام الغائب عن الابصار و الحاضر فى الامصار و الغائب عن العیون و الحاضر فى الافکار، بقیة الاخیار، وارث ذى الفقار، الذى یظهر فى بیت الله الحرام ذى الاستار و ینادى بشعار یا لثارات الحسین، انا الطالب بالاوتار، انا قاصم کل جبار; (53) سلام و درود بر امامى که از دیده‏ها پنهان است و در شهرها حاضر; آن که از دیده‏ها، نهان است و در دلها حاضر; باقى مانده اخیار و خوبان; و وارث شمشیر ذوالفقار; آن بزرگوارى که در بیت الله الحرام – که داراى پرده‏ها است – ظاهر مى‏شود و به شعار «یا لثارات الحسین‏» ندا مى‏کند و مى‏فرماید: منم مطالبه کننده خون هاى به ناحق ریخته; منم شکننده هر ستمگر جفا پیشه‏» .

و یاران حضرت مهدى (عج) نیز به پیروى از امامشان، شعار یا لثارات الحسین سر مى‏دهند. محدث بزرگ مرحوم حاجى نورى (ره) از کتاب غیبت فضل بن شاذان نقل کرده: «ان شعار اصحاب المهدى (عج) یا لثارات الحسین علیه السلام; به درستى که شعار یاوران مهدى (عج) یا لثارات الحسین است‏» . (54) امام صادق علیه السلام هم مى‏فرماید: «شعار یاران حضرت مهدى یا لثارات الحسین (اى خونخواهان حسین علیه السلام) است‏» . (55)

پی نوشت:

44) مصباح المتهجد، الیوم الثالث یوم ولد فیه الحسین(ع) ص 758، مفاتیح الجنان، اعمال روز سوم شعبان، اقبال، سید علی بن طاووس 689، شیعه و رجعت ص 190.

45) اصول کافی، ج 2، ص 471.

46) با حسین (ع) تا مهدی (عج) سید مجتبی حسینی، ص 23.

47) مصباح المتهجد، شیخ طوسی، لیلة النصف من شعبان، مفاتیح، اعمال شب نیمه شعبان.

48) کافی، کتاب الحجة، باب فی شان انا انزلناه.

49) مفاتیح الجنان، بخش زیارات، زیارت امام حسین(ع) در شبهای قدر.

50) بحار الانوار، ج 51، ص 28.

51) همان، ج 52، ص 191، ج 24.

52) مصباح المتهجد، شیخ طوسی، المحرم و شرح زیارة الحسین(ع)، ص 713 و 714؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.

53) النجم الثاقب، ص 469.

54) همان.

55) مستدرک الوسائل ج 11، ص 14 ب 47، ج 7: (فضیل بن یسار عن ابی عبدالله(ع) قال: ((و هم من خشیة الله مشفقون، یدعون بالشهادة و یتمنون ان یقتلوا فی سبیل الله، شعارهم یا لثارات الحسین(ع) اذا ساروا یسیر الرعب امامهم مسیرة شهر)).

منبع:فصلنامه انتظار .شماره 2.

ادامه دارد……