علل گرايش به عرفان حلقه
عرفان حلقه به عنوان يكي از فرقه‌هايي كه با خاستگاه داخلي در حوزه‌ي جنبش‌هاي معنوي نوين (جمن) به وجود آمده، در مدت بيش از 10 سال توانسته است در شهرهاي گوناگون كشور افرادي را به خود جذب كند كه نسبت به ساير فرقه‌هاي تشكيل شده با خواستگاه داخلي، گسترش بيش‌تري پيدا كرده است. پرسش اصلي اين يادداشت اين است كه علل گرايش به عرفان حلقه چه بوده است؟
هدف از اين بررسي، ايمن‌سازي جامعه از آلودگي به فرقه‌هاي مدعي معنويت‌گرايي است. در صورتي كه مردم، شخصيت‌هاي فرهنگي و فرهيختگان كشور پاسخ اين پرسش را بدانند، مي‌توانند از تكرار رويدادهاي مشابه پيش‌گيري كنند.
عرفان حلقه با ادعاي درمان دردها و بيماري‌ها، به ميدان آمد. بسياري از مردم، به نوعي با بيماري‌هاي گوناگون خود يا عزيزان‌شان درگير هستند و براي درمان دردها حاضراند دست به خيلي كارها بزنند و هزينه‌هاي زيادي را بپردازند. براي افرادي كه در چنين شرايطي به سر مي‌برند، راست‌گو، دروغ‌گو، مدعي و واقعي فرقي نمي‌كند، هر جا كه روزنه‌ي اميدي گشوده شود و پرتو اميد بخشي بتابد، قابل چشم‌پوشي نيست.
عرفان حلقه با اين ادعا كه مي‌تواند افراد را به شعور كيهاني متصل كند و اتصالات و حفاظ‌هاي قرار گرفتن در حلقه‌ي رحمت عام الاهي را به مردم تفويض كند، درمان دردها را به مردم وعده مي‌دهد. اين‌كه چقدر از اين ادعا، دروغ است و چقدر آن با تلقين و ساير فنون انرژي درماني و غيره انجام مي‌شود، خارج از موضوع اين نوشتار است. اما همين كه فرقه‌اي بيايد و اميد به درمان دردها را به مردم بدهد و اين درمان را به حلقه‌هاي رحمت عام الاهي و شعور كيهاني و امور معنوي و ديني نسبت دهد، مي‌تواند از سوي مردم دردمند مورد توجه قرار گيرد.
اين فرقه در متون و منابع خود از جمله اساس‌نامه و دوره‌هاي آموزشي با انواع تحريفات معنوي، از آيات قرآن استفاده مي‌كرده است. هم‌چنين يكي از پايه‌گذاران اين فرقه از چند سال پيش به عنوان مجري و كارشناس برنامه‌هاي مذهبي و عرفاني در رسانه‌ي ملي نفوذ كرده و هنوز هم برنامه‌هايي از او توليد و پخش مي‌شود. تمامي اين مسايل براي مردمي كه به دين و مذهب علاقه‌مند هستند، تصديق كننده و اعتماد آور است. مردم به سخنان كسي كه از قرآن براي‌شان سخن بگويد، گوش فرا مي‌دهند و اين روش مزورانه توانست عرفان حلقه را در جذب مردم و گسترش ميان آن‌ها، موفق كند.
در حالي كه دوره‌هاي عرفان حلقه در شهرهاي مختلف برگزار مي‌گرديد، مقالات و ياداشت‌هايي با نام محمدعلي طاهري در نشريات و روزنامه‌هاي گوناگون منتشر مي‌شد. بارها و بارها روزنامه‌هاي پرتيراژ و بلند آوازه مطالبي را با نام محمدعلي طاهري منتشر كردند. از اين مهم‌تر نفوذ اسماعيل منصوري‌لاريجاني، يكي ديگر از پايه‌گذران و تدوين كنندگان اساس‌نامه‌ي فرقه در رسانه‌ي ملي است. او به طور منظم با اساتيد فلسفه و عرفان هم كلام مي‌شود و برنامه‌هاي طولاني مدت تلوزيوني دارد. در كنار اين روند حضور چنين چهره‌اي در جلسات عرفان حلقه و فروش كتاب‌هايش به اعضاي فرقه با صرف نظر از محتواي مطالب اعتبار فرقه را بالا مي‌برد و اعتماد مردم را جلب مي‌كند.
فعاليت رسانه‌اي عرفان حلقه هم تبليغ و شناخت ايجاد مي‌كند و هم اعتماد. چون حضور مستمر يك فرد در رسانه و يا انتشار مطالب متعدد از يك نفر در نشريات، انس و شناختي را به وجود مي‌آورد كه نتيجه‌ي طبيعي آن، اعتماد به مطالب، گفته‌ها و ساير اعمال اوست.
در عرفان حلقه به اين صورت است كه هر كس با شركت در 8 ترم، حدود 18 ساعت، استاد يا به تعبير رايج در ميان اعضاي حلقه، مستر مي‌شود. حالا اين فردي كه كم‌تر از 150 ساعت آموزش ديده است، مي‌تواند حلقه‌هاي آموزشي ديگري را تشكيل دهد و به ديگران آموزش دهد. همين طور شاگردان اين فرد مي‌توانند به گروهي ديگر آموزشي دهند. اين روند هرمي شكل موجب توسعه‌ي سريع آموزش‌ها و افزايش اعضا مي‌شود.
مسترها براي برگزاري كلاس‌ها از شركت كنندگان در هر ترم، 50 يا 70 هزار تومان و يا مبالغ ديگر را دريافت مي‌كنند. به اين ترتيب كسي كه 150 ساعت آموزش ديده، استاد كلاسي مي‌شود كه با 18 ساعت آموزش به 10 نفر، 500 هزار تومان دريافت مي‌كند. با توجه به اين‌كه هر ترم 6 جلسه‌ي 3 ساعتي است، يك مستر مي‌تواند هر هفته يك ترم برگزار كند و با يك كار نيمه وقت در يك ماه 2 ميليون تومان در آمد داشته باشد. با كسر هزينه‌هاي ثبت‌نام و پذيرايي در كلاس و اجاره‌ي يك كلاس با گنجايش 10 نفر، مبلغ باقي‌مانده بسيار چشم‌گير خواهد بود.
در بعضي از دوره‌ها كه با نام تشعشعات دفاعي برگزار مي‌شد، به طور معمول شخص طاهري يا بعضي از مسترهاي خاص، نمايشي را به راه مي‌انداختند كه نشان دهند جن‌ها و نفوذ آن‌ها در بدن انسان موجب بيماري‌ها هستند و آن‌ها مي‌توانند اين جن‌ها را خارج كنند. بدون ترديد اين نوع معركه گيري‌ها و نمايش‌ها براي بعضي جذاب است و ارزش سرگرمي دارد. در نتيجه باعث گرايش به اين فرقه و شركت در دوره‌ها مي‌شود.
عرفان حلقه مي‌گويد در همان ترم اول آموزش، افراد را به حلقه‌هاي رحمت عام الاهي يا شعور كيهاني متصل مي‌كند و در اثر اين اتصال، افراد توانايي درمان‌گري پيدا مي‌كنند يا به عبارت ديگر افراد مي‌توانند واسطه‌ي انتقال درمان از شعور كيهاني باشند. البته اين تنها قدرت نهفته در يكي از حلقه‌هاي شعور كيهاني است. ساير حلقه‌هاي ديگر نيز موضوع خاص خود و قدرت‌هاي ويژه‌اي دارند كه اعضا بدون زحمت، تقوا، تزكيه و ايمان به خداوند و هرگونه تديّن مي‌توانند به آن متصل شوند، تنها كافي است كه از راه مركزيت عرفان حلقه، اين اتصالات تفويض شود.
از ديرباز، گروهي از افرادي كه به دنبال عرفان مي‌رفته‌اند براي همين قدرت‌هاي شگفت انگيز بوده است. حالا در عرفان حلقه راهي پيشنهاد مي‌شود كه بدون زحمت رياضت، تزكيه‌ي نفس و تقوا مي‌توان به اين نيروها دست پيدا كرد. به اين ترتيب يكي ديگر از عوامل جذابيت و گرايش به عرفان حلقه، قدرت‌گرايي و نيروهاي شگفت انگيزي است كه اين فرقه مدعي برخوردار كردن اعضا، از اين قدرت‌هاست.
در مجموع، 7 دليل را مي‌توان به طور خاص براي گرايش به عرفان حلقه، برشمرد.
1 ـ تكيه بر مشكلات سخت و اساسي مردم؛
2 ـ استفاده از ظواهر ديني؛
3 ـ استفاده‌ي گسترده از رسانه‌ها؛
4 ـ برنامه‌ي گسترش هرمي شكل؛
5 ـ منافع اتقصادي؛
6 ـ نمايش‌هاي جداب؛
7 ـ قدرت‌هاي شگفت انگيز.
نويسنده: حجت الاسلام حميدرضا مظاهري سيف
منبع: برهان
