مروري بر روابط چين و رژيم صهيونيستي

به گزارش نيويورك تايمز در سال 1999: “اسرائيل از ديرباز تا به حال رابطة نزديك، نظامي و مخفيانه با چين داشته كه نيروهاي كارشناس مي‌گويند اين رابطه منجر به فروش ميلياردها دلار سلاح در سال‌هاي اخير گرديد و نگراني‌هاي متعددي را در ايالات متحده به‌وجود آورد.
توجه داشته باشيد با توجه به اظهارات تايمز، رابطه چين – اسرائيل نزديك، مخفي و با سابقه طولاني است.

پايگاه خبري اينترنتي “فارين پالسي ژورنال ” (Foreign Policy Journal) در مقاله‌اي به قلم دكتر “كي آر بولتون ” (K R Bolton) به بهانه پخش يك مستند تلويزيوني درباره رژيم صهيونيستي از تلويزيون چين، به بررسي روابط چين و اين رژيم پرداخته و مي‌نويسد: اگرچه رابطه ميان چين كمونيست و اسرائيل سابقه طولاني و راهبردي دارد اما رابطه ميان صهيونيست و چين، پس از پخش يك برنامه مستند چيني در مورد اسرائيل مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است.
وي سپس به معرفي اين برنامه تلويزيوني پرداخته است: مجموعه‌اي با عنوان “قدم به اسرائيل ـ سرزمين شير و عسل ـ ” كه توسط كانال‌هاي تلويزيوني ملي چين و با همكاري مقامات اسرائيل تهيه شده است. اين نام بايد به‌عنوان ماهيت اين مجموعه، افشا كننده اين مسئله باشد كه از جمله اسطوره‌هاي حفظ شده اسرائيل، مهاجران يهودي برتري بودند كه باعث رشد و شكوفايي فلسطين شدند‏‏‏‏‏‏‏، گويي فلسطين تنها از سنگ و ماسه بوده و مهم نيست كه اين كشور‏، پيش از متبرك شدن با حضورِ! “ايرگان ” (Irgan)، “هاگاناه “(Haganah) ، “پالماچ “(Palmach) و “استرن ” (Stern) ، سرزمين پر از فراواني و بركت بوده است.
گزارش (People Daily) از مراسم راه‌اندازي اين مجموعه:
در 29 ژوئن‌، مراسمي براي راه‌اندازي مجموعه مستند تلويزيوني قدم به اسرائيل ـ سرزمين شير و عسل، به‌عنوان اولين مجموعه تلويزيوني جامع در مورد تمدن يهودي و اسرائيل تهيه شده توسط CCTV، در مركز ملي نمايشي در پكن برگزار شد.
“گاي كيوتز “(Guy Kivetz) ، مدير ارتباطات و سياست عمومي سفارت اسرائيل در پكن اظهار داشت: “مجموعه مستند تلويزيوني قدم به اسرائيل ـ سرزمين شير و عسل- يكي از مهمترين مجموعه‌هاي تلويزيوني است كه تا به‌حال چين در مورد اسرائيل و مردم يهود ساخته است و مقدمه‌اي تاريخي، جامع و نظام يافته را در مورد تمدن يهودي و اسرائيل به بيننده ارائه مي‌دهد. ”
كيوتز در ادامه ادعا كرد: “اگرچه اين برنامه شگفت‌انگيز، كه شگفتي‌هاي اسرائيل و خدمات تمدن يهودي به جهان را مورد بررسي قرار داده و از آن‌ها پرده برمي‌دارد، اما در حال حاضر ما بايد اسرائيل سخاوت‌مند واقعي را به عموم مردم چين معرفي كنيم. ما مطمئنيم كه اين برنامه آگاهي مردم چين را از اسرائيل افزايش داده و در نتيجه منجر به گسترش روابط دوستانه ميان آن‌ها خواهد شد. ”
“آموس ناداي “(Amos Nadai) ، سفير رژيم صهيونيستي در چين، طي اين مراسم سخناني را ايراد كرد.
وي گفت: “اسرائيل و چين به‌دليل خدماتي كه به مردم ارائه داده‌اند دو تمدن بزرگ شناخته شده كه در عين حال مدرن نيز هستند لذا در داشتن تاريخي غني و علم جديد با هم اشتراك دارند. مردم شايد پس از ديدن اين مجموعه درك بهتري از تاريخ و توسعه 4000 ساله تمدن يهودي و نيز توسعه سريع اسرائيل مدرن داشته باشند. اين مجموعه قابليت افزايش آگاهي و دوستي متقابل را ميان ملت چين و يهوديان داشته و نيز منجر به همكاري بيشتر شده و آيندة بهتري را براي هم رقم خواهند زد. ”
نويسنده مقاله سپس به نحوه پخش برنامه اشاره كرده و مي‌نويسد: در حدود 450 نفر از جمله “گائو فنگ ” (Gao Feng)، معاون رئيس CCTV ‏‏‏و ديپلمات‌هاي خارجي در اين مراسم حضور داشتند. 12 بخش HD اين مجموعه تلويزيوني در حال حاضر از طريق كانال 2 –CCTV پخش شده و ديگر بخش‌ها توسط كانال‌هاي اصلي ديگر CCTV در آينده پخش خواهد شد.
“آرتوز شوا “(Artuz Sheva) ، در مورد اين مستند اين‌گونه گزارش مي‌دهد:
عملاً تا بيش از دهه 80 به‌دليل حمايت چين از جهان اسلام و سازمان آزادي بخش فلسطين (ساف) هيچ رابطه‌اي ميان اسرائيل و چين وجود نداشت. دو كشور روابط نظامي خود را در دهه 80 گسترش داده و روابط سياسي خود را به‌صورت رسمي در اوايل دهه 90 آغاز كردند.
در حال حاضر تجارت ميان چين و اسرائيل از 4 ميليارد دلار در سال فراتر رفته است.

• اشتراكات مائوئيسم و صهيونيسم

دكتر بولتون در ادامه به نقد نظر آرتوز شوا پرداخته و معتقد است: “شوا ادعا كرد كه روابط چيني‌ها ـ يهوديان جديد است ولي صحيح نيست. يك سابقه طولاني ميان مائوئيست چين و صهيونيسم كه هر دو در يك زمان ظهور يافته و داراي تعصب مشابه ماركسيستي و انقلابي هستند، وجود دارد.
اين موضوع طبق گزارش (People Daily) كه به سخنان آموس ناداي سفير اسرائيل در چين اشاره كرده، زماني‌كه گفته بود “روابط دوستانه و نسبي ميان مردم چين و صهيونيست‌ها ” دقيق‌تر به نظر مي‌رسد.
وي سپس به ذكر چند نمونه از ارتباط تاريخي چيني‌ها و يهوديان اشاره مي‌كند: سنت خاخامي از ارتباط باستاني ميان “يهوديان ” و چيني‌ها حكايت دارد. خاخام “ژاكوبس ريسين “(Jacobs Raisin) كه براي يهوديان چيني مقاله مي‌نويسد تصريح كرد كه برخي از مفسران قرون وسطي اظهار داشتند زماني‌ اشياء بازسازي شده سرزمين “سينيم “(Sinim) توسط يهوديان تخمين زده شده است، وي يهودياني را در نظر داشت كه از اردن عبور كرده و از طريق قفقاز، تركستان و تبت تا درياي زرد سفر كرده بودند.
در طول دهه 40، يك شورش عليه سلسله “مينگ ” (Ming)، سلسله‌اي كه از يهوديان حفاظت مي‌كرد، وجود داشت. شهر “كاي – فونگ – فو ” (Kai_ Fung_ Foo) سقوط كرده و كنشت آن نابود شده بود. (‌به شورش عليه نفوذ يهوديان اشاره دارد.)
يك “ماندارين يهودي ” كه “چائو ـ يونگ ـ چنگ “(Chao_ Yng_Cheng) نام دارد. ارتشي را رهبري كرد كه توانست شهر را دوباره تصرف كرده و كنشت را در سال 1663 بازسازي كند. اين تاريخچه در حكاكي‌هايي در كنشت وجود داشته و خبر از نفوذ سياسي، تجاري و نظامي جامعه يهودي در چين مي‌دهد. مگر اينكه حكاكي‌ها يك “جعل ضد سامي ” باشند.
جنگ‌هاي ترياك در سال 1839 و 60-1858 انگلستان – چين در تلاش براي بركناري سلسله “ساسون ” (Sassoon) بود كه تجارت ترياك را تحت حمايت امپراطوري بريتانيا كنترل مي‌كرد. امپراطور “مانچو ” (Manchu) در تلاش براي متوقف كردن تجارت بود اما جنگ‌هاي ترياك تنها منجر به توسعه تجارت در سراسر چين گرديد.
“تي . وي سونگ “(T .V . Soong) رئيس بانك چين، پست‌هاي متعدد مهمي در دولت “كائو مينتانگ ” (Kuo Minting) داشت از جمله اين پست‌ها مي‌توان فرماندار بانك مركزي چين و وزير اقتصاد و دارايي ( 33-1932 و 31-1928)؛ وزير امورخارجه (45-1942)؛ رئيس اجرايي “يو آن ” (47-1945)؛ و نخست وزيري در سال 1949 را نام برد. پس از ناكامي براي آشتي دادن جناح‌هاي كمونيست ملي وي به ايالات متحده آمريكا عزيمت كرد.
“چينگ ـ لينگ ” (Ching_Ling)، خواهر سونگ در سياست‌هاي انقلابي نقش برجسته‌اي داشت و در سال 1914 با “سان يات ـ سن ” (Sun yat_sen)،كه يك رهبر انقلابي بود ازدواج كرد. پس از مرگ سان، وي در سال 1926 براي كميته اجرايي مركزي كوئو مينتانگ انتخاب شد، سپس در سال 1927 به‌دليل اعتراض در مورد اخراج كمونيست‌ها استعفا داد. شروع جنگ يهوديان ـ چيني‌ها در سال 1937 منجر به آشتي دادن وي با كوئو مينتينگ تا سال 1946 گرديد. از سال 1949، وي به‌عنوان نائب رئيس دولت كمونيست چين منصوب شد.
در سال 1927 “سونگ مي ـ لينگ ” ( Soon Mei _ ling ) خواهر ديگر سون با “چيانگ كاي ـ شك ” ( Chiang Kai_shek) جانشين دكتر سان ازدواج كرد. در سال 1945 وي به عضويت كميته اجرايي مركزي كوئو مينتينگ در آمد.
(اگرچه چيانگ پيش از اين داراي همسر و خانواده بود) اما پيشنهاد و حمايت رياست جمهوري چين به جانشيني برادر شوهر تي وي سونگ را نيز در برداشته است.
وي در پايان مي‌نويسد: پناهندگان يهودي تحت نظر چيانگ كاي ـ شك از آلمان پست‌هاي مهمي را برعهده گرفتند. دكتر “برنهارد ويس ” (Bernhard Weiss)، معاون سابق پليس در برلين سر پرستي ساماندهي مجدد پليس چين را برعهده داشت.
طبق دايره‎‎‏ المعارف يهودي (Castilian) “بسياري از افسران آلماني با اصالت يهودي در فهرست ارتش چيانگ كاي- شك قرار داشته‌اند. ”
“ميريام كارنز ” (Miriam Karnes) موسس نيروهاي ارتش زن است. ژنرال “موشه كوهن ” (Moshe Cohen) افرادي را به‌عنوان ذخيره براي ارتش تشكيل داد.

دكتر بولتون در ابتدا با اشاره به اينكه در سال 2002، اسرائيل و چين روابط سياسي ده سالة‌ خود را گرامي مي‌داشتند، تاكيد كرد: اين فريبنده است. اين روابط به اوايل روزهاي تاسيس اسرائيل و ارتش سرخ چين برمي‌گردد. وي در اين خصوص به گزارش (People Daily) استناد مي‌كند:
“پنجشنبه، اسرائيل و چين بطور مشترك خاطرة دهمين سالگرد برقراري روابط سياسي ميان دو كشور را گرامي داشتند.
“ريوون ريولين “(Reuven Rivlin) ، وزير ارتباطات اسرائيل طي سخنراني در اين مراسم در تل آويو گفت؛ بسيار خرسندم كه اسرائيل و چين يك ابزار پستي و گردآوري تمبر را به نشانة اين اتفاق مهم برگزيدند. او در ادامه گفت: “من معتقدم كه ارزش‌هاي رايجي كه ما دو كشور كهن در آن اشتراك داريم به همراه همكاري كه در بسياري از زمينه‌ها ايجاد كرديم اين اطمينان به وجود مي‌آيد كه روابط ميان دو كشور براي شكوفايي در دهه‌هاي آينده ادامه خواهد داشت. ”
ريولين پس از امضاي توافق نامه‌اي مبني بر فروش دو ماهواره ارتباطي براي پخش و ارتباطات از راه دور براي بازي‌هاي المپيك 2008 در پكن، تنها يك هفته از سفرش به چين مي‌گذشت.
“پان زانلين ” (Pan Zhanlin)، سفير چين در اسرائيل، بسيار خوشحال و شاهد توسعة قابل توجهي از روابط عميق ميان دو كشور است. وي در اين رابطه افزود: اين روابط نشانگر دوستي ميان دو ملت است كه در طول مدت طولاني ارتباط ايجاد شده و دستاوردهاي ناشي از همكاري كه در طول 10 سال گذشته ايجاد شده است.
“شيمون پرز ” در پيام خود گفت: “اسرائيل مملو از قدرداني و حق شناسي براي روابط گرم و دوستانه‌اي است كه چين هم آن‌را به مردم يهودي طي سال‌ها ابراز كرده است. ”

• حمايت از تأسيس رژيم صهيونيستي توسط چين

پروفسور “گوانگ پان ” (Guang Pan) نقش چين را در خاورميانه به اجمال بيان كرده كه موارد زير برخي ار حقايق برجسته در رابطه با اسرائيل است:
در طول سال‌هاي 1995-1949، به استثناي اسرائيل، هيچ يك از كشورهاي مستقل خاورميانه ارتش سرخ چين را به رسميت نشناختند.
در سال 1950، اتحاديه عرب براي به رسميت شناختن تايوان به جاي جمهوري خلق چين به‌عنوان نماينده مشروع مردم چين به وي راي داد.
پان معتقد است: دولت‌هاي عرب در حالي‌كه اسرائيل از چين حمايت مي‌كرد، به‌طور كلي در مقابله با پذيرش (ارتش سرخ چين) براي سازمان ملل متحد راي دادند. چين به‌عنوان “قوانين ضد انقلابي ” و “ديكتاتورهاي فئودالي ” به رهبران خاورميانه اشاره داشت.
حتي پس از انقلاب مكزيك در ژوئن 1952 پكن به ديكتاتورهاي نظامي ضد انقلابي در آن كشور بازگشت و آن را ادامه داد… تنها استثناي اين طرح محكوميت اسرائيل همراه با رهبران سوسياليست خود بود. مطبوعات چين از تاسيس اسرائيل در سال 1948 ابراز خرسندي كردند و بريتانيا را به دليل “تبليغ قوانين ضد انقلابي ” كشورهاي عربي براي راه‌اندازي جنگ ضد يهودي متهم كردند. در طول دهه‌هاي 50 و 60 چين به‌دنبال نفوذ در كشورهاي عربي بود در حالي‌كه آن‌ها به‌طور فزاينده‌اي به‌دليل حمايت از ايالات متحده و ديگر كشورها از اسرائيل از غرب بيزار شدند. از اوايل دهة 80، چين خود را به‌عنوان حامي اعراب و ضد اسرائيل جلوه داد. بنابراين با شكست انگلستان ـ شوروي در سال‌هاي 61-1960 رفتار چين در قبال شوروي باعث اتحاد مصر و سوريه براي فرو نشاندن آن‌ها شد.
رفتار ضد روسي اساس روابط چين طي دهة 76-1966 بود. پروفسور “پان گوآن ” اظهار داشت: زماني‌كه يك سياست فعال در خاورميانه بر اساس اهداف ضد شوروي توسعه يافت، پكن روابط سياسي با سه كشور حامي غرب از جمله تركيه و لبنان را در آگوست و نوامبر 1971 ايجاد كرد. با اين وجود، پكن به‌دليل ترس از آسيب روابط خود با جهان عرب، به رابطه خود با اسرائيل نيز ادامه نداد. با اين حال، چين و اسرائيل در اتحاديه جماهير شوروي يك رقيب مشترك داشتند و در يك زمان هر دو با سربازان شوروي مبارزه كرده بودند ـ پياده نظام‌هاي چين در مرز مشترك با روسيه و خلبان‌هاي اسرائيلي بر فراز آسمان‌هاي مصر و روسيه- در سال 1971، حتي “ژو ” (Zhou) به سناتور “هنري جكسون ” (Henry Jackson) (عضو دموكرات واشنگتن) گفت كه چين در تلاش بود كه در قبال گسترش نفوذ شوروي در خاورميانه از اسرائيل حمايت كند. پس از سال 1971، پكن از “انوار سادات ” رئيس جمهور وقت مصر و “جعفر النميري ” ، رئيس جمهور وقت سودان، به دليل آنكه آن‌ها سربازان شوروي را از كشورهاي خود بيرون كردند، حمايت مي‌كرد. ”
از سال 1977 به بعد چين به‌دنبال برقراري ارتباط با تمامي كشورهاي خاورميانه بود، و در سال 1992 اين ارتباط به ايجاد روابط رسمي با اسرائيل منجر گرديد. بايد گفت كه چين حتي روابط خود را با كشورهاي عرب تقويت كرده بود، اين راهبرد ضد روسي منافع صهيونيست را در مقابله با اتحاد جماهير شوروي سابق به خدمت گرفت، به‌طور خاص، منابع اسرائيلي بطور مخفيانه چين را از طريق “شائول اسنيبرگ ” (Shaul Eisenberg)، عامل موساد و ثروتمندترين فرد در اسرائيل مسلح كردند. طبق اظهارات ويكتوري استرومنكي ( Victory Ostrovsky)، پناهنده موساد، ايسنبرگ “رابط موساد با چين ” بود.

• قرارداد 10 ميليارد دلاري براي تجهيز سربازان چيني

“يوري دان ” (Uri Dan)، مقاله‌نويس نيويورك پست، در 30 مارس 1997 اين‌گونه گزارش مي‌دهد كه در سال 1979، “مناخم بگين ” (Menachem Begin) نخست وزير اسرائيل، تاييد ايالات متحده آمريكا را براي مجوز شائول ايسنبرگ به منظور انجام قرارداد 10 ميليارد دلاري 10 ساله براي مدرن‌سازي سربازان نظامي چين صادر كرد كه “تقويت موازنه قدرت نظامي شوروي را دربر داشت. ” دان اين قرارداد را اين گونه توصيف مي‌كند: “يكي از مهمترين قراردادها در تاريخ اسرائيل است كه چين اصرار در پنهان‌كاري كامل آن دارد. ”
نقش اسرائيل به‌عنوان يك تامين كننده اصلي سرباز براي چين، از جمله تامين تجهيزات نظامي پيچيده نشات گرفته از ايالات متحده آمريكا است كه به رسوايي عمومي در چندين مورد نسبت به دهه‌هاي پيش تبديل شده است.

• روابط نزديك چين و رژيم صهيونيستي

به گزارش نيويورك تايمز در سال 1999: “اسرائيل از ديرباز تا به حال رابطة نزديك، نظامي و مخفيانه با چين داشته كه نيروهاي كارشناس مي‌گويند اين رابطه منجر به فروش ميلياردها دلار سلاح در سال‌هاي اخير گرديد و نگراني‌هاي متعددي را در ايالات متحده به‌وجود آورد.
توجه داشته باشيد با توجه به اظهارات تايمز، رابطه چين – اسرائيل نزديك، مخفي و با سابقه طولاني است.
“التا ” (ELTA)، يك شركت تابعه صنعت هواپيمايي اسرائيل، سيستم رادار پيشرفته‌اي به نام فالكن (Phalcon) را براي نيروي هوايي چين طراحي كرد .به گزارش “هوارد فيليپس ” در سال 1999: اسرائيل دومين تامين كننده چين است. گزارش‌هاي اخير از سوي “كنت دبليو. آلن ” (Kenncth W.allen) و “اريك اي مكوادن ” (Eric Mamcvadon ) از مركز “هنري ال .استيمسون ” (Henry L.stimsan)، يك سازمان پژوهشي در واشنگتن، حاكي است، اسرائيل در طول دوره روابط خود كه از حداقل دو دهه پيش آغاز شده با انواع سلاح‌ها از جمله قطعات الكتريكي براي تانك‌ها، تجهيزات ارتباطي و نوري، هوايي و موشك‌ها چين را تامين مي‌كرد. روابط كامل سياسي تا سال 1997 ايجاد نشده بود.
طبق اين گزارش “چين و اسرائيل براي دستيابي به منافع نظامي و سياسي از ارتباط نيروها و انتقال فن‌آوري پا به عرصه گذاشتند. علاوه بر اين، به‌دنبال درخواست پول از چين، برخي از افسران اسرائيل ادعاي فروش فناوري نظامي به چين را داشتند كه از توافق‌نامه پكن حمايت خواهد كرد اما نه براي فروش سلاح‌هاي خاص به دشمنان اسرائيل در خاورميانه. ”
نويسنده مقاله سپس چنين نتيجه مي‌گيرد: با توجه به اينكه در گزارش بالا هم آمده، اگرچه روابط سياسي كاملي تا سال 1997 ايجاد نشده بود اما يك ارتباط پنهاني شامل انتقال تسليحات و فناوري از دهه 70 ادامه داشته است.
وي سپس به اعتراض آمريكا به اين روابط اشاره كرده و مي‌نويسد‌: اعتراض ايالات متحده مبني بر انتقال سيستم‌هاي نظامي پيشرفته به چين ،پوچ و فاقد ارزش است.
دكتر بولتون علت را اين‌گونه توضيح مي‌دهد: آقاي كلينتون برخلاف اسلاف دموكرات يا جمهوري‌خواه خود قدرت قانوني اوليه را از لحاظ سياسي جهت تصويب مجوزهاي صادرات براي فناوري پيشرفته ايالات متحده با هدف ايجاد صادرات آسان‌تر از وزارت امور خارجه ايمن و آگاه به وزارت بازرگاني آگاه منتقل كرد. آقاي كلينتون هم‌چنين، اولين و تنها رئيس جمهوري است كه مجوز چشم‌پوشي از صادرات را براي دو شركت “لورال اسپيس ” (Loral Space) و ارتباطات و “الكترونيك هيوگز ” (Hughes) تصويب كرد، تا اسرار فناوري را در مواجه با بازرسي‌هاي جنايي از جمله نقض صادرات ادعا شده خود انتقال دهد. آقاي كلينتون شخصاً خروج اطلاعات خودشان را در ارتباط با ماهواره – و فناوري راه‌اندازي موشك به چين بيش از اعتراض‌هاي وزارت اطلاعات، پنتاگون و ديگران تاييد كرد. پس از علني شدن قرارداد ميان چين و اسرائيل در مورد فناوري تسليحات پيشرفته كه پس از چندي منجر به لغو گرديد. بر همين اساس ديپلمات‌هاي چين و اسرائيل براي غلبه بر مشكلات با هم ديدار كردند.
به گزارش روزنامه صهيونيستي اورشليم در روز دوشنبه “بنيامين بن اليزر ” (Banyamin Ben –Eliezer)، وزير جنگ اسرائيل با “پان ژانلين “، سفير چين در تل آويو ديدار كرد، اين ديدار به منظور بحث و گفتگو در مورد لغو فالكن، فروش سيستم رادار پيشرفته، صورت گرفت.
بن اليزر روابط ميان دو حكومت را خوب ارزيابي كرد. وي به ژانلين گفت “ما بايد اين رابطه را به‌عنوان يك حادثه در داخل خانواده خود بدانيم و نه بعنوان يك بحران ميان آن‌ها ” بن اليزر وعده داد تا روابط دفاعي با پكن را تقويت كند.
طبق اظهارات مطرح شده توسط وزير جنگ، ژانلين در جواب به بن اليزر گفت كه وي معتقد است چين مي‌داند كه چطور بر مشكلات غلبه كرده و روابط را تقويت كند. چين به‌طور كامل آمادگي همكاري با اسرائيل را دارد.

• حادثه‌اي در ميان خانواده

نويسنده مقاله اعتقاد دارد كه آن قرارداد تنها به‌دليل نگراني عمومي كه از سوي ايالات متحده آمريكا ابراز شد شكست خورد. به روابطي كه ميان دو كشور وجود دارد توجه كنيد; “يك حادثه در داخل خانواده “.
وي در پايان مي‌افزايد: در قبال چنين زمينه‌اي از روابط چين – اسرائيل يك مستند مهم چيني درمورد شگفتي‌ها و افتخارات اسرائيل كه گسترده بوده و با مدت زمان زيادي در ميان مردم چين به همراه داشت، با هياهوي زيادي از سوي چهره‌هاي برجسته اسرائيل و چين راه‌اندازي شد، به نظر مي‌رسد اين مستند به اين پرسش برگردد، كه آيا پيشرفت‌هاي زيادي در خصوص گسترش همكاري چين – صهيونيست وجود دارد يا خير.

خبرگزاری فارس