امروز صدها سایت اصلى و هزاران سایت فرعى در اینترنت وجود دارد که هدف عمدهشان این است که تفکّرات اسلامى و بخصوص تفکّرات شیعى را مورد تهاجم قرار دهند.
اشاره
مقام معظم رهبری در جایگاه نگهبان همیشه بیدار حریم صیانت از ارزشها و اصول اسلامی و انقلابی، به دقت تمام مسائل را زیر نظر دارند. یکی از مهمترین مسائلی که همواره مورد اهتمام جدی ایشان قرار دارد، مقابله با تهاجم فرهنگی غرب است. معظمله در این باره میگویند: «این تهاجم فرهنگى که بنده چند سال قبل گفتم، این شبیخون فرهنگى که انسان در بخشهاى مختلف علائم آن را مشاهده میکرد و امروز هم انسان آن را در بخشهاى مختلفى مىبیند، به این نیت است؛ با این قصد است؛ انقلاب را از محتواى خود، از مضمون اسلامى و دینى خود، از روح انقلابى خود تهى کنند و جدا کنند. این، از همان نقاط حساسى است که هوشیارى مردم را میطلبد.» بیگمان، یکی از مصادیق و ابزارهای تهاجم فرهنگی، استفاده از وجه منفی فضای مجازی است. نوشتار حاضر به بیان دیدگاههای رهبر عزیز انقلاب درباره فضای مجازی میپردازد.
لزوم صیانت از آسیبهای ناشی از فضای مجازی
گسترش فزاینده فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی بهویژه شبکه جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، و لزوم سرمایهگذاری وسیع و هدفمند در جهت بهرهگیری حداکثری از فرصتهای ناشی از آن در جهت پیشرفت همهجانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامهریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیبهای ناشی از آن اقتضا میکند که نقطه کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیمگیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور به وجود آید. (17/12/1390)
ما در یک کارزار حقیقى فکرى قرار داریم
امروز ببینید وسایل تبلیغ در دنیا چقدر متنوع شده؛ این طرف دنیا یک نفر جوان پاى یک دستگاه کوچک مىنشیند و افکار، تصورات، تخیلات، پیشنهادهاى فکرى و پیشنهادهاى عملى را از سوى هر کسى – بلکه هر ناکسى – از آن طرف دنیا دریافت می کند . امروز اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطى بسیار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جاى دنیا مىرسد. میدان افکار مردم و مؤمنین، عرصه کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در یک میدان جنگ و کارزار حقیقى فکرى قرار داریم. این کارزار فکرى به هیچوجه به زیان ما نیست؛ به سود ماست. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست -از مهمات تفکر اسلامى و انبارهاى معارف الهى و اسلامى- بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست؛ لیکن مسأله این است که ما باید این کار را بکنیم» (11/02/1384)
بایستى از این وسایل استفاده کرد
امروز صدها سایت اصلى و هزاران سایت فرعى در اینترنت وجود دارد که هدف عمدهشان این است که تفکّرات اسلامى و بخصوص تفکّرات شیعى را مورد تهاجم قرار دهند. تهاجم هم تهاجم استدلالى نیست؛ از روشهاى تخریبى و از روشهاى روانشناسانه و غیره استفاده مىکنند. همه اینها پاسخ دارد؛ پاسخهایش هم مشکل نیست؛ بایستى از این وسایل استفاده کرد. باید از آنچه که در اختیار داریم، حداکثر استفاده را بکنیم. (27/11/1379)
اینترنت مثل یک جریان افسارگسیخته است
شما ببینید تلویزیون، رادیو، وسایل الکترونیکى، اینترنت و دیگر وسایل ارتباطاتى، امروز در دنیا در خدمت چه اهدافى قرار دارد. ….. اینترنت الان مثل یک جریان افسارگسیخته است. آبی از یک طرف سرازیر شده و شما آن وسط، جویی باز کردهاید؛ یک مقدار آب از این جوی میآید، اما ده جویچه و حتی جویهای بزرگ از این طرف و آن طرف دارد میرود و تحت کنترل شما نیست. این مثل آن است که کسی یک سگ وحشی را بیاورد، بگویند قلادهاش کو؛ بگوید سفارش کردهایم آهنگر قلاده را بسازد! آدم قلاده را درست میکند و به گردن سگ میاندازد و سپس او را میآورد اینجا میبندد. چه لزومی دارد اول ما مدتی خسارتش را تحمل کنیم، بعد بستن آن سختتر شود؟ الان بستن آن سختتر است. در همین کافینتها و بخشهای «آی.اس.پی» و امثال اینها مشکلاتی وجود دارد. (23/02/1388)
امروز جنگ در عرصه دیگری است
امروز نشر افکار باطل نه فقط به وسیله ابزارهای ارتباط جمعی فراوانـ مثل رادیو، تلویزیون، اینترنت و انواع و اقسام روشهای الکترونیکیـ انجام میگیرد، بلکه از شیوههای هنری هم استفاده میشود. …. امروز جنگ در عرصه دیگری است؛ در عرصه نظامی نیست؛ از راه اینترنت و ماهواره و تبلیغات گوناگون … است . (15/04/1383)
لزوم استفاده از فیلترهای مناسب
(در پاسخ به این پرسش یک دانشجو که پرسیده بود: خواهشمندم توضیح دهید که چرا چینِ کمونیست، اینترنت را بهشدت سانسور می کند، ولی در ایرانِ اسلامی این کار انجام نمی شود)
در همه جای دنیا ـ مخصوص چین نیست ـ وقتی این جهاز عظیم و فراگیر اینترنت وارد می شود، معمولاً فیلترهایی هم هست که هر کشوری به فراخور تمایلات و تفکرات و مصالحی که دارد، آنها را کار می گذارد؛ این یک چیز طبیعی است. در این جا هم در آغاز کار مقداری بی توجهی شد، لکن بعد اقداماتی کردند؛ و باید بکنند؛ این درست است؛ البته که باید فیلترهای مناسب و لازم را بگذارند. (22/2/1382)
شیوه هاى انتقال فکر از طریق اینترنت
امروز دو خصوصیت وجود دارد که بار من و شما را سنگین میکند. یک خصوصیت، پیشرفت شیوه هاى انتقال فکر است. شما ببینید تلویزیون، رادیو، وسائل الکترونیکى، اینترنت و دیگر وسائل ارتباطاتى، امروز در دنیا در خدمت چه اهدافى قرار دارد. امروز استکبار به این اکتفا نمیکند که شمشیر نشان بدهد؛ شمشیر هم نشان میدهد، اما در کنار او به ده ها شیوه دیگر متوسل میشود براى اینکه آن فکر غلط، آن راه خطا، آن روش ستمگرانه و طغیانگر را بر ملتها تحمیل کند. امروز طبق اطلاعات قطعى ثابت شده است که مؤسسه عظیم هالیوود و شرکتهاى بزرگ سینمایى با سیاستهاى استکبارى آمریکا همراهى و همکارى مستمر و باب میل دارند. این مؤسسه بزرگ فیلم سازى و سینمایى که ده ها کمپانى بزرگ فیلم ساز از هنرمند و از کارگردان و از بازیگر و از نمایش نامه نویس و فیلم نامه نویس و سرمایه گذار در آن گرد هم جمع شدند، در خدمت هدفى دارند حرکت میکنند.(23/02/1388)
فرصت استفاده صحیح از فضای مجازی
ابزارهای تسهیلکننده، مثل رایانهها و ارتباطات اینترنتی و فضای مجازی و سایبری هم که الان در اختیار شماست. اگر بتوانید اینها را یاد بگیرید، میتوانید یک کلمه حرف درستِ خودتان را به هزاران مستمعی که شما آنها را نمیشناسید، برسانید؛ این فرصت فوقالعادهای است؛ نبادا این فرصت ضایع شود. اگر ضایع شد، خدای متعال از من و شما روز قیامت سؤال خواهد کرد: از فرصت این همه جوان، این همه استبصار، این همه میل و شوق به دانستن، شما برای ترویج معارف اسلامی چه استفادهای کردید؟(19/07/1391)
نسل جوان کنونی انقلاب، متدیّن است
شأن نسل جوان کنونی انقلاب، بالاتر از جوان نسل اول انقلاب است؛ زیرا جوان امروز با وجود آنکه پیروزی انقلاب و مسائل بعد از آن را ندیده و در معرض انواع آسیبهای ناشی از فضای مجازی و ماهوارهها نیز قرار دارد اما متدیّن است و پای انقلاب ایستاده است.( 15/12/1392)
شیطانِ امروز از راه اینترنت و ماهواره سراغ شما مىآید
این شیطانى که حمله میکند، همیشه یکجور حمله نمیکند. شیطانِ امروز که از راه اینترنت و ماهواره و روشهاى ارتباطىِ مدرن و فوقمدرن سراغ شما مىآید، حرفهاى مدرنى هم دارد؛ سختافزارش را مدرن کرده، نرمافزار مدرن هم دارد. شبههآفرینى دارد، اخلال در عقیده دارد، ایجاد تشویش در ذهن دارد، تزریق ناامیدى دارد، ایجاد اختلاف دارد.(20/07/1390)
نگرانی آمریکا و اروپا از فساد ناشی از فضای مجازی
ماهواره، تلویزیون، ویدئو، کتاب، روزنامه و شبنامه در زمره ابراز فرهنگى هستند که تهاجم فرهنگى با بهرهگرفتن از آنها صورت مى گیرد. اما تهاجم فرهنگى، بعد دیگرى نیز دارد که با تکیه بر مایههاى فرهنگى یعنى فکر و اندیشه و برداشتهاى مختلف و با جهانبینیهاى گوناگون به انجام مىرسد و امروز کشورهاى مختلف جهان و حتى کشورهاى اروپایى از تهاجم فرهنگى آمریکا نگرانند و کشورهاى آسیایى درصدد برآمده اند که راه ویدئو و ماهواره را ببندند و در جوامع غربى از جمله جامعه آمریکا، فریادها از فساد، تباهى و پوسیدگى فرهنگى بلند شده است.( 31/02/1378)
باید با ماهواره مبارزه کرد
امروز سلطهگران در همهجای دنیا -هر جایی به تناسب- در فکر سلطه فرهنگیاند؛ یک نمونهاش هم همین ماهواره است که حالا باز هم میبینم بحث ماهواره را مطرح کردهاند. این منطق درست نیست که ما بگوییم چون تا پنجسال دیگر فنآوری ماهواره پیشرفت خواهد کرد و بدون بشقاب هم مردم ممکن است تصاویر ماهواره را بگیرند، پس از حالا جلویش را باز کنیم! این منطق، منطق صحیحی نیست. آن کسی که این منطق را مطرح میکند، باید بگوید برای جلوگیری از آن، چه کار تازهای باید کرد. این منطق و استدلال، این گونه باید نتیجه بدهد. البته دشمن فنآوری را پیشرفته میکند. در مقابل، شما باید فکر کنید که با تطوّر و پیشرفت فنآوری ماهواره، چه کارهایی را میتوانید انجام دهید تا از نفوذ ماهواره جلوگیری کنید. اما این استدلال، که چون دشمن پیشرفت میکند، پس ما بیاییم هر مانعی را از جلوِ راهش برداریم، منطقی نیست. این مانع، علیالعجاله مانع است. مثل این است که دشمن تا مرزهای ما پیش آمده، آن وقت بگوییم، ما که نمیتوانیم بیشتر از دو ساعت مقاومت کنیم، پس برویم! نه آقا! این دو ساعت را مقاومت کنید، شاید پیروز شدید. این چه حرفی است؟! قانون ممنوعیت ماهواره -که مجلس شورای اسلامی، چند سال قبل از این، آن را تصویب کرد- یک قانون کاملاً درست و بجا بود. حدّاقلش این است شما توانستهاید چند سال این نفوذ را به عقب بیندازید و انشاءالله باز هم خواهید توانست.
شما باید به موازات این کار، وسائل مصونسازی را فراهم کنید. جوانان را مصون کنید، ذهنها را مصون کنید، دلها را مصون کنید که اگر علیرغم شما، روزی دشمن توانست نفوذ کند، شما قبلاً مصونیت ایجاد کرده باشید. راهش این است.(28/02/1378)
کمکگرفتن قدرتهاى سلطهگر از فضای مجازی
قدرتهاى سلطهگر با تکیه بر ماهوارهها، ابزارهاى کامپیوترى، و شبکههاى عظیم اطلاعرسانى، خواستههاى خود را به هر جایى از اعماق دنیا که بخواهند مىرسانند و از این امکانات به عنوان ابزار سلطه سیاسى خود بر دیگران استفاده مىکنند، بنا بر این، راه درست براى عدم نفوذ و تسلط قدرتى مانند آمریکا بر ایران، همین کارى است که امام بزرگوار کرد و یک دیوار محکم و بلندى را در مقابل آمریکا قرار داد.(15/11/1376)
ماهواره واقعاً گنداب فسادى است
عوامل استکبار، امروز فیلم بد درست مىکنند، نوار بد درست مىکنند، حرفهاى بد درست مىکنند، شعر بد مىگویند، داستان بد مىنویسند و این همه را، در داخل کشور، بین نوجوانان، جوانان و مردم عادّى پخش و منتشر مىکنند و یا از طریق ماهواره، رواج مىدهند. … ماهواره واقعاً گنداب فسادى است که تیرهاى زهرآگین خود را به سمت ملتها و کشورها هدفگیرى مىکند.( 26/02/1375)
ماهواره، تأثیرات زیاد و مخرّبی دارد
البته مسأله ماهواره جزو مسائل اصلی کشور نیست؛ بلکه یک مسأله موسمی، امّا مؤثّر و حسّاس است. گاهی بعضی از مسائل، خیلی بنیانیاند؛ هرچند در زندگی مردم بروز و ظهور و تأثیر عاجلی ندارند. امّا بعضی مسائل، آن قدر هم بنیانی نیستند؛ بلکه مسائل سطحی اند. مسأله ماهواره، مسئأله ای سطحی است؛ امّا تأثیرات زیاد و مخرّبی دارد. (8/03/1374)
برخی بازیهاى اینترنتى از مظاهر تهاجم فرهنگىاند
تهاجم فرهنگى یک حقیقتى است که وجود دارد؛ میخواهند برروى ذهن ملّت ما و برروى رفتار ملّت ما -جوان، نوجوان، حتّى کودک- اثرگذارى کنند. این بازیهاى اینترنتى از جمله همین است؛ این اسباببازىهایى که وارد کشور میشود، از جمله همین است که من چقدر سر قضیّه تولید اسباببازى داخلىِ معنىدار و جذّاب حرص خوردم با بعضى از مسؤولین این کار که این کار را دنبال بکنند؛ البتّه بحمدالله ظاهراً اینجا یک تصمیمى در این زمینه گرفته شد.(19/09/1392)
برخی فتاوای مقام معظم رهبری درباره فضای مجازی
1. دستگاه آنتن ماهواره اى از این جهت که صرفاً وسیله اى براى دریافت برنامه هاى تلویزیونى است که هم برنامه هاى حلال دارد و هم برنامه هاى حرام، حکم آلات مشترک را دارد. لذا خریدوفروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفاده هاى حلال جایز است. ولى چون این وسیله براى کسى که آن را در اختیار دارد زمینه دریافت برنامه هاى حرام را کاملاً فراهم مى کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد دیگرى را نیز دربردارد، خرید و نگهدارى آن جایز نیست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى کند و بر تهیه و نگهدارى آن در خانه اش مفسده اى هم مترتّب نمى شود. لکن اگر قانونى در این مورد وجود داشته باشد باید مراعات گردد.
2. استفاده از این دستگاه براى دیدن و شنیدن برنامه هاى علمى یا قرآنى و مانند آن، هرچند فى نفسه مانعى ندارد، ولى به دلیل این که برنامه هایى که از طریق ماهواره توسط دولتهاى غربى و بیشتر کشورهاى همسایه پخش مى شوند، غالباً دربردارنده آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و همچنین برنامه هاى لهو و فساد هستند و حتّى مشاهده برنامه هاى علمى یا قرآن از طریق آنها موجب وقوع در فساد و ارتکاب حرام مى گردد، بنا بر این شرعاً استفاده از آنتن هاى مذکور براى دیدن آن برنامه ها حرام است مگر آنکه برنامه هاى مفید علمى یا قرآنى محض باشند و مشاهده آنها مستلزم هیچ فساد یا ابتلا به عمل حرامى نباشد، البته اگر قانونى باشد باید مراعات شود.
3. اگر از این دستگاه براى امور حرام استفاده شود که غالباً همینطور است و یا شما علم داشته باشید به اینکه کسىکه قصد تهیه آنتن ماهواره اى را دارد، براى امور حرام از آن استفاده مى کند، خرید و فروش و نصب قطعات و راه اندازى و تعمیر و فروش قطعات آن جایز نیست.
4. از آنجا که برنامه هایى که توسط ماهواره هاى غربى پخش مى شوند و همچنین برنامه هاى تلویزیونى بیشتر دولتهاى مجاور، دربردارنده آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و لهو و فساد هستند و غالباً مشاهده آنها باعث گمراهى و فساد و ارتکاب کارهاى حرام مى گردد، بنا بر این دریافت و دیدن آنها جایز نیست.
5. بهطور کلی اگر[فیسبوک] مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، جایز نیست و الا مانعى ندارد.
6. اگر کسىکافىنت داشته باشد با علم به اینکه مشترى از ابزارى که در اختیار او قرار داده مىشود استفاده حرام مىکند، جایز نیست آن را در اختیار آنها قرار دهد و کسب درآمد از این طریق نیز اشکال دارد ولى در صورت شک در اینکه مشترى از آن بهصورت حرام استفاده مىکند، اشکال ندارد.
هادی مازندرانی
ماهنامه فرهنگ پویا-29